Kuraklık başta olmak üzere, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkileri Fırat-Dicle Havzası’nın tamamında şiddetli olarak görülmektedir. Irak ve Türkiye için ortak tehdit olan iklim değişikliğine karşı ortak çözümler bulunmasının en etkili yolu; iki ülke arasında su alanındaki teknik işbirliği ve diyaloğun geliştirilerek devam etmesidir. Artan diyalog, iki ülkenin su yönetimine dair ihtiyaçlarını ve sorunlarını karşılıklı olarak anlamasında ve çözümler üretmesinde etkin bir rol oynamaktadır. Ülkemiz ve Irak arasında son dönemde su alanında kesintisiz olarak devam eden diyalog ve işbirliği sürecinin bir parçası olarak, 4 Mayıs 2023 tarihinde Bağdat’ta iki ülke arasında su alanında ikili bir teknik toplantı gerçekleştirildi. Toplantıya ülkemizi temsilen, DSİ Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Bülent Selek’in başkanlık ettiği ve SUEN’den uzmanların da dâhil olduğu bir teknik heyet katıldı. Irak teknik heyetine toplantıda Irak Ulusal Su Kaynakları Yönetimi Merkezi Müdürü Hatem Hameed Hussein başkanlık etti.
Toplantıda, iklim değişikliğinden etkilenen Fırat-Dicle Havzasında iki ülkenin ortak sorunları ve bu sorunların çözümü için gerçekleştirilebilecek ortak çalışmalar ele alındı. Her iki taraf da toplantılarda alınan kararlar ile ortak proje ve çalışmaların somutlaştırılmasının önemine vurgu yaptı. Toplantıda ayrıca, suyun etkin yönetilmesi ve verimli kullanılması ile iklim değişikliği etkilerinin azaltılabileceğinin altı çizildi. Son yıllarda iki ülkenin ortak gündeminde yer alan projeler için yapılması gereken ön çalışmalar ve bir sonraki toplantıda ele alınması önem arz eden konular belirlendi. Bu konular arasında, Irak’ta sulama altyapısının rehabilitasyonuna dair ortak çalışmalar gerçekleştirilmesi, izleme konusunda ortak teknik çalışma olasılıklarının değerlendirilmesi, sulama konusunda ülkemiz tarafından bilgi ve tecrübe paylaşımı programları düzenlenmesi de yer almaktadır. Toplantıda bu konulara ek olarak, ülkemiz tarafından su alanında ortak çalışma kapasitesini artırmaya yönelik üç yeni proje teklifi sunuldu. Ülkemizin Irak ile su alanında işbirliğine her zaman hazır olduğu toplantının kapanışında bir kez daha ifade edildi.
Türkiye ve Irak Heyetleri Arasında Su Alanında Teknik Toplantı, 4 Mayıs 2023
Toplantıyı takip eden gün, Irak Su Kaynakları Bakanlığı yetkilileri eşliğinde Fırat Nehri üzerinde yer alan tarihi ve yeni Hindiya Barajlarına bir saha ziyareti gerçekleştirildi. Ziyarette barajın teknik özelliklerinin yanı sıra bölgedeki su kullanımlarına dair bilgiler edinildi.
Hindiya Barajı, 5 Mayıs 2023
Tarihi Hindiya Barajı, 5 Mayıs 2023
Ülkemizin Bağdat Büyükelçisi Sayın Ali Rıza Güney heyetimizi Büyükelçilikte kabul etmiş olup, heyetimiz Sayın Büyükelçiye toplantı hakkındaki izlenimlerini aktardı.
Bağdat Büyükelçimiz Sayın Ali Rıza Güney'in heyetimizi kabulü
Teknik toplantı ve gezilerin ardından, Ülkemiz heyeti 6-7 Mart 2023 tarihlerinde üçüncüsü gerçekleşen Bağdat Uluslararası Su Konferansına da katılım sağladı. Bölgeden ve BM başta olmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşlardan pek çok üst düzey yetkilinin katıldığı konferansta;
- İnsan ve doğa için su
- Su diplomasisi ve çevre koruma
- Bataklıkların sürdürülebilirliği ve refahı
- Su yönetimi, bilgi ve inovasyon temaları ele alındı.
Konferansın açılışında konuşan Irak Su Kaynakları Bakanı Aun Dhiab Abdullah bölgesel ve ulusal düzeyde en önemli su sorunlarından birinin su kıtlığı olduğunu vurgulayarak, yeni Irak hükümetinin iklim değişikliği ve su sorununu bir öncelik olarak ele aldığını belirtti.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya Es Sudani konuşmasında, başta bataklıklar olmak üzere medeniyetlere ev sahipliği yapan ve dünyanın kültür mirası olan bu bölgenin su kıtlığı nedeniyle yok olmasının insanlık hafızasının yok olması anlamına geleceğini ifade etti. Irak’ın havza ülkeleri ile ortak insani geleneğinin ve geçmişinin bu ülkeleri işbirliğine davet ettiğini, Irak’ın sorunların çözümü için diplomasi, diyalog ve işbirliğini sürdürdüğünü vurguladı. Konferansa katılan üst düzey Irak yetkilileri, uluslararası kuruluş temsilcileri ve akademisyenler bölgesel işbirliğinin önemine ve Irak ile Türkiye arasında diyaloğun ve işbirliğinin sürdüğüne vurgu yaptı.
3. Bağdat Uluslararası Su Forumu
Konferans kapsamında SUEN Başkan Yardımcısı ve Ortadoğu’da Mavi Barış Girişimi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bülent İnanç, girişim tarafından desteklenen iki ayrı oturumda yaptığı sunumlarda; Türkiye’nin iddia edildiğinin aksine su zengini olmadığını, ilerleyen yıllarda su kıtlığı yaşayabileceğine dair öngörülerin olduğunu, tedbir olarak tarımsal sulamada verimliliği artıracak modernizasyon yatırımlarına ve enerji üretiminde su üzerindeki baskıyı azaltacak yenilenebilir ve nükleer enerji yatırımlarına büyük bütçeler ayırdığını yıllara sari artış trendleri ile izah ederek Türkiye’nin iklim değişikliği nedeniyle azalan su kaynaklarına dair üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiğini ve edindiği tecrübeleri bölge ülkeleri ile de paylaşmaya hazır olduğunu ifade etti.
Ortadoğu’da Mavi Barış Girişimi Oturumu