ABD Clemson Üniversitesi Çevre Mühendisliği Öğretim Üyesi ve araştırmalardan sorumlu Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Tanju Karanfil, 28 Temmuz 2023 tarihinde SUEN’i ziyaret ederek, ABD’de su ve atıksu sektöründeki gelişmeler ile florlu alkil maddelere (FAM) yönelik çalışmaların sonuçları hakkında bilgi vermiştir.
Uzun dönemli su temini, altyapıların durumu, değişen doğa ve hava olaylarına karşı adaptasyon, mevzuat düzenlemeleri ve su arıtma tesislerinde halihazırda karşılaşılan sorunlar (kaynak yönetimi, siber güvenlik gibi) ve ileride yaşanması muhtemel riskler üzerine değerlendirmeler yapılmıştır.
Prof. Dr. Karanfil, çalışmalarda öne çıkan bir kirletici sınıfı olan FAM hakkında detaylı bilgi vermiştir. Gıdaları korumak için kullanılan yapışmaz özellikli malzemelerden yangın söndürme köpüklerine kadar birçok endüstriyel üretim alanında kullanılan FAM`lar, 4000’den fazla yapay üretilmiş kombinasyonu ile hayatımızın birçok noktasında yer almakta ve insan kanında da tespit edilebilmektedir. Ayrıca, doğada yok olmasının neredeyse imkansız olması sebebiyle bu bileşikler “sonsuz kimyasallar (forever chemicals)” olarak da adlandırılmaktadır.
2000`li yılların başından itibaren söz konusu bileşiklerin canlı sağlığına etkilerinin tespiti çalışmalarının arttığı ve bu kimyasalların yerini alabilecek başka bileşikler üzerine araştırmaların yoğunlaştığı belirtilmiştir. Avrupa ve diğer bazı ülkelerde, dünya çapında en çok kullanılan ve uzun kuyruk yapısına sahip olan iki FAM (PFOA ve PFOS) bileşiğinin üretiminin yasaklandığı örnek olarak verilmiştir.
ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA)’nın 2022’de yayımladığı rapora göre, şehir şebeke suyunda FAM için öngörülen sınır değerlerin henüz değerlendirme aşamasında olduğu, halihazırda teknolojik olarak FAM gideriminin mümkün olduğu ancak çok maliyetli prosesler (aktif karbon, ters ozmos, iyon değişimi gibi) gerektirdiği ifade edilmiştir.